Ücret Yönetimi ve Planlaması Nedir ve Nasıl Yapılır

Ücret ve ücretle ilgili kavramlar nelerdir?

Ücret, mal ve-veya hizmet üretimine doğrudan ya da dolaylı olarak katılan işgücünün emeği karşılığında aldığı aynî ve-veya nakdî değerlerdir. Anakök ücret, bir üretim ya da zaman birimi başına ödenmesi kararlaştırılan esas (temel) ücrettir. Personele bir yıl içinde aynî ve nakdî olarak ödenen ücretlerin toplamı da ücret gelirini oluşturur. Ücretin para ile ifade edilen miktarı nominal ücret, satın alma gücü ise, reel ücret olarak tanımlanır. Bir işletmede çalışanlara ödenen ücretlerin genel ortalaması, ücret düzeyini gösterir. Ücret yapısı, aynı işletme içinde bir işe ve bir personele diğerlerine göreceli olarak ne kadar ücret ödeneceğini ortaya koyar. Ücretlerin nasıl hesaplanacağı ve ödeneceği ise, seçilen ücret sistemine bağlı olarak değişir.

Ücret kimler için önemlidir?

Ücretler, ekonomik ve sosyal yaşamın hemen hemen tüm alanlarını etkilediği için çok yönlüdür. Bu nedenle de sadece ücreti hak eden ya da alan bireylerin ve bu ücreti ödeyen işverenlerin dışında sendikalar, devlet ve toplum açısından da büyük önem taşımaktadır.

Ücret yönetiminin önemi ve temel amaçları nelerdir?

Günümüz işletmelerinin rekabet avantajı elde etme çabalarında ücret yönetimi itici bir güç yaratmaktadır. Bu nedenle de ücret yönetimine çok önemli, kilit bir stratejik insan kaynakları işlevi olarak bakılmalıdır. Bir ücret yönetimi sisteminin gerçekleştirmeye çalıştığı pek çok amaç olabilir. Bu amaçlardan bazıları nitelikli insanları cezbetmek ve işletmede tutmak, personel moralini ve iş tatminini artırmak, personeli daha yüksek performans göstermeye teşvik etmek, personel devir hızını düşürmek ve bağlılığı artırmak, örgüt kültürünü ve örgütsel değişimi desteklemek, sendikalarla uyumlu çalışmak ve yasalara uymaktır.

Ücret yapısını etkileyen temel unsurlar nelerdir?

Bir ücret yönetimi sisteminde kurulan ücret yapısını etkileyen temel unsurlar iş analizleri, iş tanımları, iş değerlemesi ve performans değerlemesidir.

Ücret düzeyini etkileyen unsurlar nelerdir?

Bir işletmede ücret düzeyleri belirlenirken dikkate alınması gereken temel unsurlar işgücü piyasasındaki arz-talep dengesi, piyasada hâkim olan ücret düzeyleri, yaşam standardıyla ilgili veriler, kıdem, ekonomik faktörler ve toplu pazarlıklardır.

Ücret stratejileri neye göre ve nasıl belirlenir?

Sistemin hangi davranış türlerini desteklemesi ve ödüllendirmesi isteniyorsa, buna göre bir strateji belirlenir. Örneğin, bireysel performansın önemli olduğu durumda ve ekip çalışmasının istendiği durumda izlenecek ücret stratejisi farklı olacaktır. Öğrenme temelli örgütlerde bilgiye, beceriye ya da yetkinliğe dayalı ücret stratejisi izlenecektir. Kaliteyi önemseyen işletmelerde yapılan işin miktarına değil, kalitesine göre ücret ödenecektir.

Ücret politikaları hangi konularla ilgili olur?

Ücret politikaları, ücret oranlarının nasıl belirleneceği; ücret düzeyinin piyasa ortalamalarına göre nasıl belirleneceği; ücret artışlarının neye göre ve nasıl yapılacağı; artışları etkileyen performansın, bilginin, becerilerin ya da yetkinliklerin kapsamının ve taban ücretlere oranının ne olacağı; giriş düzeyindeki ücretlerle kıdemli personelin ücretleri arasındaki farkın ne olacağı; fazla mesai ve çeşitli nedenlerle alınan izinlerle ilgili ücret ödemelerinin ya da kesintilerinin nasıl yapılacağı; transfer ve yükseltme durumlarında ücret artışlarının nasıl yapılacağı konularında belirlenir.

Bir ücret sistemi kurulurken izlenen temel aşamalar nelerdir?

Bir ücret sistemi kurulurken öncelikle ücret politikasının ve stratejisinin belirlenmesi gerekir. Daha sonra, sisteme dâhil edilecek işler tanımlanır ve değerlenir. İşgücü piyasasında bu işler için ödenen ücret düzeylerini öğrenmek amacıyla piyasa araştırması yapılır. Elde edilen veriler ışığında işler ücretlendirilir. Bunun sonucunda bir ücret yapısı kurulmuş olur. Yeni ücret yapısı ve uygulanması konusunda personel bilgilendirilir ve sistem uygulamaya konur.